Die Wildste En Die Pragtigste Ding In Die Hele Wêreld
Uit Mampoer
deur Herman Charles Bosman
Dit was ’n goeie mampoer, gemaak van kareebessies, nog halfgroen en vol dik sap, wat gepluk was net voordat verbleking begin het, en ons het dinge gesê wat veel wysheid bevat het.
“Dit was soos die skaduwee van ’n blommetjie op haar linkerwang,” het ek Hans Kriel hoor sê, en onmiddellik het ek my ore gespits om te luister, want ek het geraai van wie hy gepraat het.
“Is dit op die onderste deel van die wang?” het ek gevra. “Twee klein pers merkies?”
Want in daardie geval sou ek verseker weet dat hy van die nuwe kafeemeisie in die Zeerust-kafee gepraat het. Ek het haar nog net een keer gesien, deur die spieëlruit, en omdat haar voorkoms vir my aantreklik was, het ek na die toonbank toe gegaan en vir ’n rol boertabak gevra, wat sy toe gesê het hulle nie in voorraad gehad het nie. En toe sy gesê het dat hulle ook nie koedoebiltong in voorraad gehou het nie, was ek te verleë om vir enigiets anders te vra. Eers daarna het ek daaraan gedink dat ek mos kon ingaan, gaan sit het en ’n koppie koffie en ’n paar harde beskuite bestel het. Maar toe was dit te laat. Ek het gevoel dat sy teen daardie tyd kon sien dat ek van hierdie deel van die Marico afkomstig was, hoewel ek my hoed redelik ver agter op my kop gedra het.
“Het jy – het jy met haar gepraat?” het ek na ’n rukkie vir Hans Kriel gevra. “Ja,” het hy gesê, “ek het ingegaan en haar vir ’n rol boertabak gevra, maar sy het gesê dat hulle nie roltabak verkoop nie en ook nie koedoebiltong nie. Die laaste paar woorde het sy so ietwat smalend gesê. Ek het gedink dat dit nogal snaaks was, want ek het nie vir koedoebiltong gevra nie. Ek het toe daar voor by ’n klein tafeltjie gaan sit en ’n paar harde beskuite en ’n koppie koffie bestel. Sy het my ’n paar klein, droë, plat koekies met letters daarop gebring; die letters kon ek nie mooi lees nie. Haar naam is Marie Roussouw.”
“Jy moes ’n hele klomp goed vir haar gesê het om haar naam te kon uitvind,” het ek gesê, met iets in my stem wat Hans Kriel agterdogtig moes gemaak het.
“Hoe weet jy van wie ek praat?” het hy skielik op aangedring.
“Ag nee wat, dit maak nie saak nie, kom ons vra vir Krisjan Wilman om ons glase weer vol te maak.”
Ek het vir die ander geknipoog en ons het almal gelag, want teen hierdie tyd het Hans Kriel half skuins op die riempiesbank gesit, met sy skouers baie hoog opgetrek, en dit het gelyk of sy hele liggaam op sy een elmboog gerus het. Dit was nie lank daarna nie dat hy sy elmboog geskuif het, sodat ons hom van die vloer af moes optel en na die voorkamer toe moes dra, waar ons hom in ’n hoek op ’n paar luiperdvelle laat lê het.
Maar voor dit gebeur het, het hy nog verder oor Marie Roussouw, die nuwe meisie in die kafee, gepraat. Hy het gesê hy het daar verbygeloop en haar deur die spieëlruit gesien, en daar was ’n blompot met pers blomme op die toonbank, en hy het twee merkies op haar wang raakgesien, en die twee merkies het vir hom baie mooi gelyk, soos twee klein skaduweetjies van die pers blomme.
“Sy is baie mooi,” het Hans Kriel gesê. “Haar oë het diep dinge in hulle, soos daardie donker poele agter Abjaterskop. En toe sy een keer vir my geglimlag het – ek dink per ongeluk – het dit gevoel of my hart oor die vlaktes gesnel het soos die skaduwee wat ons met sononder gesien het.”
“Jy moet lig loop vir daardie donker poele agter Abjaterskop,” het ek hom gewaarsku, “ons weet daardie poele het hekse in hulle.”
Ek het gevoel dat dit ’n jammerte was dat ons hom kort daarna binne toe moes dra. Want die mampoer het begin om Hans Kriel behoorlik aan die praat te kry.
Soos dit toe gebeur het, was Hans Kriel nie die enigste een wat daardie aand probleme met die riempiesbank opgetel het nie. ’n Hele paar van ons is binne toe gedra. En wanneer ek terugdink aan daardie Nagmaal, is my helderste herinneringe nie wat die predikant by die kerkdiens gesê het nie, of selfs nie oor Krisjan Wilman se mampoer nie, maar hoe baie rond die swart kolle op die bleekgeel luiperdvel was. Hulle was so rond dat hulle, elke keer wat ek na hulle gekyk het, aan die tol was.
In die oggend het Krisjan Wilman se vrou ons wakkergemaak en vir ons koffie gebring. Ek en Hans Kriel het langs mekaar op die luiperdvelle gesit, en so tussen die gedrink van sy koffie deur, het Hans Kriel vreemde dinge gesê. Hy was nog steeds besig om oor Marie Roussouw te praat.
“Net na sononder die aand het ek van die voorstoep af opgestaan en haar by die kafee gaan sien,” het Hans Kriel gesê.
“Dit mag so wees dat jy van die voorstoep af opgestaan het,” het ek geantwoord, “maar jy het nooit van hierdie luiperdvelle af opgestaan nie. Nie van die oomblik af wat ons jou hierheen gedra het nie. Dis die waarheid.”
“Ek het na die kafee toe gegaan,” het Hans Kriel my geïgnoreer en gesê, “en dit was baie donker. Sy was alleen daar. Ek wou uitvind hoe sy daardie merkies op haar wang gekry het. Ek het gedink sy is baie mooi selfs sonder hulle. Maar met daardie merkies is Marie Roussouw die wildste en die pragtigste ding in die hele wêreld.
“Ek veronderstel sy het haar wang gesny toe sy ’n kind was,” het ek voorgestel. “Miskien toe ’n bottel van haar pa se mampoer ontplof het.”
“O nee,” het Hans Kriel in alle erns geantwoord. “Nee, dit was iets anders. Toe ons daar alleen saam in die kafee was, het ek haar gevra. En skielik het dit gelyk asof die hele plek met maanlig verlig was, en tussen ons was daar nie meer ’n toonbank nie, en daar was ’n vreemde lag in haar oë toe sy haar gesig naby myne gebring het. En sy het gesê: “Ek weet jy sal my nie glo nie. Maar dit is waar die duiwel my gesoen het. Satan het my daar gesoen toe ons agter Abjaterskop was. Moet ek jou wys?”
“Dit was wat sy aan my gesê het,” het Hans Kriel voortgegaan, “en ek het toe geweet dat sy ’n heks was. En dit was ’n lelike, sondige ding om op ’n heks verlief te wees. En toe het ek haar in my arms geneem, en gefluister, terwyl ek die hele tyd aan die bewe was: ‘Wys my,’ en ons koppe het hoog op deur die skaduwees uitgestyg. En alles het baie vinnig beweeg, vinniger as die skaduwees van Abjaterskop met sononder. En ek het geweet dat ons agter Abjaterskop was, en dat haar oë inderdaad donker poele was, met lang riete wat aan die some groei. Toe het ek Satan tussen ons sien inkom. En hy het hoewe en ’n gevurkte stert gehad. En daar het vlamme by hom uitgekom. En hy het vooroor gebuig en Marie Roussouw op haar wang gesoen, daar waar daardie merke was. En sy het gelag. En haar oë het van opgeruimde plesier gedans. En ek het ontdek dat dit die hele tyd ek was wat haar gesoen het. Nou wat dink jy daarvan, Schalk?”
Ek het natuurlik gesê dat dit die mampoer was. En toe het ek geweet waarom ek so ongemaklik geslaap het. Dit was nie die kolle op die luiperd wat soos wiele gedraai het nie, maar omdat dit Satan was wat die hele nag daar langs my geslaap het. En ek het gesê dat dié ontdekking ook nie vir my iets nuuts was nie. Ek het altyd so iets van hom vermoed.
Maar ek het ’n plan gekry. En terwyl die ander met ontbyt besig was, het ek uitgegaan met die voorwendsel dat ek Manie Burghers moes gaan help om sy osse by die kerkplein uit te span. Maar in plaas daarvan het ek na die kafee toe gegaan, en omdat ek geweet het haar naam was Marie Roussouw, kon ek die kafeemeisie gevra het, toe sy gekom het om my bestelling te neem, of sy familie was van die Roussouws van Rysmierbult, en ek kon haar vertel dat ek ook so vêraf verwant was aan daardie familie. In die daglig was daar niks van die snaaksigheid aan die kafee waarvan Hans Kriel gepraat het nie. Alles het heel normaal en alledaags gelyk. Selfs die pers blomme was nog op die toonbank. Hulle het so ’n bietjie verwelk gelyk.
En toe skielik het ons aan die praat geraak, en ek het haar die ding gevra wat ek gebrand het om te weet.
“Daardie merk op jou wang, juffrou,” het ek gesê, “kan jy my vertel waar jy dit vandaan gekry het?”
Marie Roussouw het haar gesig baie na aan myne gebring, en haar oë was soos donker poele met lig wat in hulle dans.
“Ek weet jy sal my nie glo nie,” het sy gesê, “maar dit is waar Satan my gesoen het. Toe ons saam agter Abjaterskop was. Moet ek jou wys?”
Next →
← Previous
