Wysheid van die Bosveld
Uit No Outspan
deur Deneys Reitz
Net ná die parlement ontbind het, het die nuwe Raad van Kuratore hulle eerste vergadering gehou, en ons het dadelik skouer aan die wiel gesit. Daar was heelwat om te doen. In die Krugerwildtuin was daar tot nog toe geen paaie, brûe of ponte oor die riviere nie, en die enigste manier tot toegang was te voet of met pakesels.
Die laeveld lê oos-wes van die Swazilandse grens al langs die Komati-bosvlakte. Daarvandaan verder noord oor die Krokodil-, Sabie- en Olifantsriviere in die rigting na Tzaneen en die Soutpansberg – ’n afstand van omtrent driehonderd myl. Vanaf die suide na die noorde is dit tussen die groot eskarpement van die Drakensberg en die Lebombobergreeks, ’n breedte van ’n honderd myl. Hierdie groot gebied was nog redelik onbekend en die grootste gedeelte daarvan lê binne die deel wat nou as die Krugerwildtuin geproklameer is. Binne sy grense is daar olifante en leeus, seekoeie en kameelperde, bastergemsbokke en swartwitpense, sebras, basterhartbeeste, koedoes, wildebeeste, waterbokke en ’n grootverskeidenheid ander diere in sulke getalle dat daar seker geen ander plek in die wêreld van dieselfde grootte is wat dit kan oortref nie.
Ons mandaat as die bestuur was om ’n toevlugsoord te skep waar die vorstelike families van al die soogdiere voortaan in vrede kon leef. Ons mandaat was ook om ’n einde te bring aan die jagaktiwiteite en wildstropery, en om die reservaat aan die publiek oop te stel om die skoonheid van die natuur- en veldlewe van Suid-Afrika te leer ken en geniet.
Aan die einde van die vergadering is daar besluit dat die lede van die Raad (daar was agt van ons), in spanne van twee, ’n voorraadopname van verskillende dele van die reservaat moet neem om die aanvoorwerk te doen om paaie aan te lê, ruskampe te bou, en bowenal om die riviere van oorgange te voorsien.
Ek en Paul Selby is afgevaardig na die Krokodilrivier-area al die langs die oostelike grens van die Park. Hy was ’n Amerikaner van geboorte en ’n myningenieur van beroep, en hy het die grootste deel van sy vakansies in die laeveld deurgebring waar hy die dierelewe bestudeer het en foto’s geneem het. Dit was om hierdie redes dat dit wys was om hom te nomineer as ’n raadslid. Hy was ’n vernuftige persoon. Hy het voor my begin, want ek was vertraag, en toe ek tien dae later by die spoorweghalte naaste aan my bestemming in die reservaat, afgeklim het, het ek gevind dat hy daarin geslaag het om sy kar deur die Krokodilrivier te sleep, die eerste kar wat ooit die Wildtuin binnegegaan het. Hy was op ’n plek wat bekend gestaan het as “Dooiemansbos”, wat so genoem is nadat daar drie wildstropers, nie lank gelede nie, daar doodgeskiet is.
Hy het ’n geskikte plek ontdek waar daar ’n pont geplaas kon word en hy het alreeds konsep planne ontwerp vir hulle konstruksie. Hy het alreeds ’n pad na die Sabierivier gekarteer en ’n span werkers was besig om bome af te saag en ’n pad te bou. Dié lewe het ek geniet en ons het heelwat wild gesien. Ons kon kameelperde, swartwitpense, wildebeeste en buffels naby ons kamp sien wei, hoewel leeus nie so volop was soos hulle deesdae is nie. Ons het baie ure deurgebring deur foto’s te neem.
In daardie dae het die fotografering van wilde diere nog in sy kinderskoene gestaan. Min mense het besef hoe min aandag wilde diere aan motorkarre skenk, en dit was vir ons ’n vreemde ervaring om uit te vind dat ons tot by ’n trop waterbokke of ’n kudde wildebeeste kon ry terwyl hulle ongestoord aanhou wei het. Ons het aanvanklik gedink dat ons daarin geslaag het omdat ons moeite gedoen het om die ou Ford van voor tot agter met takke en blare te bedek waaronder ons op ons hurke agter ’n ouderwetse bokskamera gesit het, wat op ’n kruiskoppeling soos ’n masjiengeweer rondgedraai het. Ons het sederdien geleer dat hierdie voorbereidings onnodig was, want dit lyk nie asof wild enige emosie toon wanneer ’n kar verskyn nie; maar toe het ons baie moeite gedoen om die voertuig te kamoefleer, en soos ons oor miershope en stompe gerammelstamp en geskud het, het ons gedink ons was baie slim om onsself so naby genoeg te maneuvreer om ’n skoot in te kry.
Deesdae neem elke tweede toeris foto’s van leeus en ander diere vanuit hulle karre met ’n sakpas-kodakkamera, maar Selby was die pionier. Daar is wyd kennis geneem van sy studies en ek, as die assistant wat hom bygestaan het, het ook in die aandag gedeel.
Daar was ’n trop buffels in Dooiemansebos waarvan die leier horings gehad het wat gereken was as ’n wêreldrekord. Ons het baie tyd deurgebring om te probeer om hom af te neem, maar hy het altyd die ruier skaduwees opgesoek.
Jare lank reeds het wildstropers vanuit die aangrensende Portuguese landsgebied oor die grens gekom om die wild te skiet. Oor die algemeen was hulle basters in bevel van ’n bende Shangaans. Hulle gebruik was om met pakesels te kom en, na hulle alles geskiet het wat hulle kon, het hulle die vleis opgelaai en verkas na die anderkant van die grens. ’n Soort van sporadiese guerrilla-oorlog was aan die orde van die dag, en daar was dikwels ongevalle aan beide kante.
Ek en Selby het die ontwikkeling van hierdie gedeelte van die Wildtuin beplan, en ek voel dat ons harde werk nie vrugteloos was nie. In elk geval deesdae ry besoekers gemaklik in en uit met hulle karre om Onder-Sabie en Skukuza te besoek. Dit neem hulle net ’n paar uur op die paaie wat ons gebou het, dieselfde paaie wat ons ’n maand geneem het om deur die digte bos oop te kap.
Dit was my eerste ekspedisie as Lid van die Raad, maar ek sou later op baie soortgelyke reise gaan. Mettertyd het ek meer wysheid van die bosveld opgedoen. Ek het geleer hoe om spoor te sny, en ek het selfs ’n soort van leeujagter geword.
Ek het al hoe meer verknog geraak aan die laeveld.
Next →
← Previous
